Zachowałam pisownię i stylistykę - dla mnie to uczta dla ócz - móc czytać tekst z drugiej połowy XIX wieku :)
III. Biełboh z siedmioma potęgami niebieskimi.
Biełboh, który powstał z głowy i krwi białej Trygława, był panem i królem wszystkich bogów białych. Był to Jessa sam, wyczyniający się jako światło lub cielesność, jako twierdzenie boże, stające się przyrodzeniem. Biełboh, to bóg światłości i dobrego, rozdawca i szafarz bytu. Pod rozkazami Biełboha stało się siedm światotwórczych słupów białych, siedm potęg świetlanych, lub święta siódemka niebieska. Biełboh nieustannie bojował z Czarnobohem i potęgami jego, a w walce tej Hem ich obydwu hamował i tym sposobem tworzył świat z dobrego i złego złożony.
Religja cheścijańska, a na zachodzie coraz bardziej szerzący się germanizm ( pamiętajcie, że książka powstała w 1865 r przyp. A.D.), zacierały wszelkie dawnych obrzędów wspomnienia. Do dziś przecież zachowały się nazwy dwóch gór, niedaleko miasta Budziszyna ( byłam tam :) ): Biełboh i Czernoboh. Na Pomorzu, w pobliżu miasta Treptowa, wieś Belbuk jest także niemieckim zepsuciem wyrazu Biełboh.
1. Światowid
Światowit lub Swantewit, najpierwszy pomocnik Biełboha i główny słup świetlany, w którym przemieszkiwał Biełboh i sam Jessa. Uważany był za oko boże na niebie, przed którem nic ukryć się nie zdoła, słowem za słońce, a raczej za ducha bożego na słońcu. Był to Jessa wyglądający na świat ze słońca. Imię jego pochodzi od swanty, święty i Wit, witacz, czyli zwycięzca, a to dlatego, że słońce każdego poranka wita ziemię i noc zwycięża. Zwany też był miejscami Jasnochem, Witem, Witelubem, u Obodrytów Wicjaszem, u Morawian Witysławem, u Czechów Witeziem, chociaż zawsze był jednym i tym samym Światowidem.
Cześć temu bogu wszędzie była oddawaną, lecz najświetniej u Ranów, na wyspie Rugji, w głównej świątyni miasta Arken, słynącego czcią ojczystych bogów. Do Arken przybywała zawsze wielka liczba pobożnych pątników. Był tu skarbiec bogaty, zawierający nietylko dary pobożnych, ale i największe świętości słowiańskie. Najwyższy kapłan gontyny ( sztucznie utworzony, niepoprawny wyraz na oznaczenie świątyni starosłowiańskiej; jego twórcą był XIX-wieczny filozof B. Trentowski , świątynia słowiańska; nazwa używana gł. na Pomorzu Zachodnim np. w Arkonie, Gardźcu na Rugii, Radogoszczy, Szczecinie przyp. A.D.) Światowida znaczył więcej od króla i pod swem zwierzchnictwem miał trzy oddziały duchowieństwa. Tutaj znajdowała się także głośna Wyrocznia Swantewita, która ustępowała pierwszeństwa tylko Witeziowym Wieszczbom, w mieście Budece, na górze Rzyp, w Czechach, słynnem czcią tego boga. Posąg tego boga,, znajdujący się we wspaniałej gontynie w Arken , był większy od naturalnej wielkości. Miał cztery głowy, na czterech osadzone karkach. Włosy ostrzyżone i broda ogolona jak u Ranów. W prawej ręce trzymał róg, zdobny drogiemi kruszcami, a lewą, zgiętą w kabłąk, opierał się o bok. Religija nakazywała wierzyć, że Światowid na białym koniu woził po niebie słońce to też przy posagu jego leżało zawsze siodło, uzda i czaprak ( podkładka pod siodło - przyp. A. D . ), a przy gontynach utrzymywano świętego, białej maści konia. Konia tego pielęgnował sam najwyższy kapłan.
2. Nocena.
Była matką niebieskich świateł, drugim słupem świetlanym Biełboha. To Światowid żeński. Nazywano ją także Noclilą lub Niesieciną. Jeździła nocą po przestrzeni niebios. Była jednem słowem uosobionym i ubóstwionym miesiącem czyli księżycem. Żona i siostra Światowida, zastępowała w nocy miejsce męża na niebie i mężowskim wzrokiem na świat patrzała, rozlewając z niego odbitą od siebie, a ztąd bladą, drzącą, niepewną światłość. Przez Nocenę patrzał na świat Światowid, a ztem Biełboh i Jessa sam. Chociaż była jedną ze światotwórczych potęg, przecież nie królowała na niebie.
Ok
OdpowiedzUsuń